عضو شورای عالی فضای مجازی عنوان كرد
ضعف زیرساخت های بومی در رزمایش الزامی شبكه ملی اطلاعات
به گزارش توسعه نرم افزار عضو شورایعالی فضای مجازی قطع اینترنت را رزمایشی الزامی برای ارزیابی شبكه ملی اطلاعات دانست و اظهار داشت: در این رزمایش معلوم شد كه توپولوژی میان كسب و كارها و نقاط مخابراتی توزیع شده، تنظیم نیست.
رسول جلیلی در گفتگو با خبرنگار مهر، در مورد تست پایداری شبكه ملی اطلاعات در زمان قطع اینترنت و نقاط قوت و ضعف این شبكه توضیح داد و اظهار داشت: از ابتدا كه بحث شبكه ملی اطلاعات عنوان شد عده ای به درستی براین باور بودند كه ما در طول و امتداد اینترنت جهانی، یك شبكه داخل كشوری داشته باشیم كه از نظر دستگاهها، تجهیزات و پروتكل ها همان دستگاهها و تجهیزاتی باشد كه در توسعه اینترنت در همه جای دنیا و ایران استفاده شده است اما یك كاركرد درون سرزمینی هم داشته باشد. وی اظهار داشت: اما عده ای هم نگاه منفی به این مورد داشتند و فكر می كردند شبكه ملی اطلاعات می خواهد یك شبكه كاملا جدا از اینترنت باشد و بودن در شبكه ملی اطلاعات یعنی همان نبودن در اینترنت؛ در صورتیكه نگاه دوم به هیچ وجه توسط كارشناسان، سیاستگذاران، شورایعالی و مركز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات در دولتهای ۹ تا ۱۲ كه از آن زمان این مورد مطرح شده، مدنظر قرار نگرفته است. عضو شورایعالی فضای مجازی با اشاره به اینكه در برنامه های ۵ ساله پنجم و ششم توسعه، تعریف شبكه ملی اطلاعات به صورت فنی، درست و منطبق با همان تعبیر اولیه آمده است، اظهار داشت: در همین حال بودجه های سالیانه مبتنی بر این تعریف از شبكه ملی اطلاعات، شكل گرفته است. در همین حال در چند سال گذشته (حدود ۴ سال اخیر) كه مبحث جدی تر مطرح شده و مركز ملی فضای مجازی و برخی مصوبات شورایعالی فضای مجازی هم مطرح بوده، این مورد مورد تاكید قرار گرفت كه این توصیف از شبكه ملی اطلاعات باید محقق شود. جای خالی رزمایش قطع اینترنت برای ارزیابی شبكه ملی اطلاعات جلیلی افزود: در تحقق شبكه ملی اطلاعات، وزارت ارتباطات بعنوان مجری اعلام نمود كه درصدی از این پروژه را آماده و در دفعات بعدی هم گزارش های بیشتری را اعلام نموده است. حتی اوایل امسال هم یك درصد بالایی از این تحقق را مطرح كرده است. اما هیچ وقت این شبكه آزموده نشد و اگر آزمونهایی انجام شد خیلی محدود در بعضی سازمانها و بانك ها و منطقه محدود جغرافیایی بوده است. عضو شورایعالی فضای مجازی اظهار داشت: چندین بار این مورد در كمیسیون های مركز ملی فضای مجازی عنوان شد كه باید برای شبكه ملی اطلاعات رزمایش مطرح شود. به این مفهوم كه با اطلاع قبلی و توجیه كاربران یك سازمان بزرگ و یا یك منطقه جغرافیایی در یك ساعتی كه پیك استفاده مردم نباشد، ارتباطات شبكه اینترنت و شبكه ملی اطلاعات را قطع می كردیم و عده ای هم مامور می شدند كه وضعیت را تست كنند. برای مثال مشخص می شد كه ارتباطات شبكه بانكی و یا ارتباطات بین دانشگاههای داخل كشور برقرار است یا خیر. وی ادامه داد: این رزمایش متاسفانه اجرا نشد و برخی ها در عدم اجرای آن مقصر هستند. چون كه ما معتقدیم كه اگر رزمایش اجرا می شد ما می توانستیم اطمینان خاطر داشته باشیم كه اگر روزی اینترنت از خارج قطع شود و یا به علل امنیتی، مجبور شویم اینترنت را در منطقه ای از كشور و یا حتی كل كشور قطع نماییم، شبكه ملی اطلاعات كار كند. رزمایش الزامی شبكه ملی اطلاعات چگونه محقق شد جلیلی افزود: اتفاق دو هفته قبل در قطع اینترنت، رزمایش الزامی برای شبكه ملی اطلاعات بود كه در ساعات اولیه برخی از ارتباطات درون كشوری كه همه فكر می كردند برقرار است، برقرار نشد. بعضی از این ارتباطات، بین كاربران و خدمات اینترنت درون كشوری با یك پیكربندی هایی در مسیریابی و سرویس نام (DNS ) حل شد؛ اما برخی پس از یك روز و برخی پس از دو روز هم حل نشد و معلوم شد كه هم بندی و توپولوژی ارتباط بین سازمانها، كسب و كارها و نقاط مخابراتی توزیع شده در كشور، برای این كار تنظیم نشده است. وی با تاكید بر اینكه عمده مشكل ما در این رزمایش، تنظیم نشدگی بود، افزود: دومین مشكلی كه از قبل برای آن به صورت جدی فكری نشده بود، بحث جویشگر بود. چون كه مردم عادت كرده بودند كه هر چیزی را از راه موتور جستجو در اینترنت سرچ كنند و جویشگر گوگل بعنوان جویشگر پیش فرض بسیاری از كاربران مطرح است. برای مثال كاربر برای آنكه به سایت دانشگاه تهران رجوع كند، در گوگل كلمه دانشگاه تهران را سرچ كرده و روی آن كلیك كرده و وارد سایت دانشگاه می شود. اما زمانی كه این جویشگر در اختیار نباشد، كاربر احساس می كند كه شبكه قطع است. عضو شورایعالی فضای مجازی با اشاره به اینكه تبدیل سوال به یك نام در موتور جستجو و تبدیل آن به آدرسی كه كاربر را هدایت كند، همچون الزامات برای موتور جستجو است، اظهار داشت: زمانی كه جویشگر در اختیار كاربر نیست و DNS هم به صورت ۱۰۰ درصد پیاده سازی نشده باشد، با قطع اینترنت هر دوی این مراحل به مشكل برخورد می كند و این مشكل در ایام نخست قطع اینترنت، خیلی جدی بود. وی اظهار داشت: باآنكه بحث DNS در بخش قابل توجهی از خدمات و مناطق جغرافیایی حل شد، اما بحث جویشگر حل نشد. این مورد ما را به این رساند كه فقط امكان جابجایی بسته های داده ای كه به اصطلاح «پكت» گفته می شود، از یك جا به جای دیگر كشور برای تحقق شبكه ملی اطلاعات كفایت نمی كند و باید یك لایه زیرساختهای پایه نرم افزاری مثل جویشگر، نقشه، اخطار و سرویس ایمیل به صورت داخلی وجود داشته باشد. جلیلی اضافه كرد: این خدمات باید در مقیاس خوبی آمادگی سرویس دهی هم داشته باشند تا وقتی به هر علتی اتفاقی می افتد و امكان دارد به هر علتی به واسطه فشار دشمن این تجربه تكرار شود، مردم حیران و در عذاب دریافت سرویس قرار نگیرند. به تعبیری دیگر، مردم نباید به علت برخی كم كاریهای دوران عادی، در معرض خطر و فقدان سرویس و خدمات قرار گیرند. دو ماه است كه جلسات شورایعالی فضای مجازی برگزار نمی گردد وی در پاسخ به این سؤال كه نقایص موجود آیا مورد بررسی شورایعالی فضای مجازی قرار می گیرد و یا خیر؟ اظهار داشت: شورایعالی فضای مجازی از ۱۳ مهرماه ۹۸ تابحال جلسه ای نداشته و این سبب تاسف است. جلسه بعدی هم مشخص نمی باشد. اما نهادهای دیگر مرتبط مانند مركز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات و نهادهای غیردولتی مانند نظام صنفی كامپیوتری، می توانند این تجربه را مدون كرده و به یك دستورالعمل و راهكار تبدیل كنند. جلیلی با اشاره به اینكه تدوین نقشه راهی به جهت اینكه برخی تجربیات در این رزمایش اجباری، دیگر اتفاق نیافتد، لازم است، اضافه كرد: چون كه عمده موارد قابل رفع است اما ساخت جویشگر بومی كار یك روز و دو روز نیست و هم نیروی انسانی خوبی می خواهد و هم باید زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری آن محقق شود. وی در مورد اینكه سالهاست كه مبحث جویشگر بومی مطرح است و به رغم هزینه ای كه برای آن شده، محقق نشده است، اظهار داشت: مبحث این است كه اگر در سال ۹۰ برای این پروژه یك منبع پژوهشی تعلق گرفت اما این منبع به در سالهای بعد به صفر میل كرده است و هیچ كس حواسش به این پروژه نبوده و بنابراین نیروهای این مجموعه رفته اند و تنها یك پوسته از آن باقی مانده است. بنابراین از پوسته نباید انتظار داشت كه بتواند به اندازه یك تیم ۱۰۰ نفره حرفه ای با یك مجموعه سرور و پهنای باند كار كند. جویشگر بومی را با گوگل مقایسه نكنیم عضو حقیقی شورایعالی فضای مجازی افزود: ما ۱۰ سال پیش می خواستیم كه جویشگر بومی داشته باشیم و توجه ویژه ای در آغاز به آن شد اما پس از آن ادامه پیدا نكرده است. این حمایت باید مستمر باشد و مدل كسب و كار روی آن تعریف شود تا تیمی كه می خواهد روی این پروژه كار كند به آورده ای برسد. به بیان دیگر باید در این پروژه چرخه اقتصادی با اتصال خدمات به سازمانها و مردم و تبلیغات كنندگان و خدمات دهندگان شكل گیرد. در غیر اینصورت هزینه بخش خصوصی پاسخگو نیست. باید مثل كشورهای دیگر دنیا، در یك مرحله ای به این مدل نیازهای ملی، سوبسید داده شود ولی به نحوی مدیریت می شود كه در یك مقطعی به خوداتكایی برسد. وی تصریح كرد: طبیعتا جویشگری كه ما برای خدمات فارسی در داخل كشور نیاز داریم خیلی كمتر از یك جویشگر سطح بین المللی است. نمی گردد اظهار داشت كه ما به اندازه گوگل باید هزینه نماییم. اصلا نباید در آن مقیاس فكر نماییم. جلیلی با اشاره به اینكه جویشگر بومی بطور قطع از ملزومات شبكه ملی اطلاعات است، تصریح كرد: اگر وزارت ارتباطات مجری پروژه شبكه ملی اطلاعات است و در برنامه های سالیانه، بودجه پیشبینی می كند، باید این مورد را هم در فهرست خدمات پایه خود قرار دهد. مقصران عدم سرویس دهی مطلوب در شبكه ملی اطلاعات عضو شورایعالی فضای مجازی در مورد اینكه مقصر وجود نقایص در سرویس دهی مطلوب شبكه ملی اطلاعات كیست، اظهار داشت: از نظر سیاستگذاری اگر نقصی در شبكه ملی اطلاعات وجود دارد شورایعالی و مركز ملی فضای مجازی مقصر هستند. از نظر نظارت بر تحقق بخشی و عدم تحقق بخشی این پروژه هم مركز ملی فضای مجازی مقصر است و از نظر عدم اجرا وزارت ارتباطات مقصر است. وی در مورد اینكه گفته می شود حتی سرویس دهنده هایی مانند اپلیكیشن های حمل و نقل كه در زمان قطعی اینترنت، سرویس می دانند به اینترنت بین الملل دسترسی داشتند و از شبكه اینترنت به كاربران سرویس می دانند، اظهار داشت: به هیچ وجه این مورد حقیقت ندارد. سرویس دهنده های حمل و نقل آنلاین و شبكه های بانكی كه در زمان قطعی اینترنت، خدمت عرضه می كردند هیچكدام احتیاج به اینترنت نداشتند. اگر ساعات اولیه نیاز داشتند بلافاصله نسخه اصلاح شده ای زدند و نیازشان را از برخی مولفه های موجود در اینترنت جدا كرده و مستقل عمل كردند. جلیلی با اشاره به اینكه حتما كاستی هایی در زمینه زیرساختهای عرضه خدمات بومی وجود داشته است كه باید پیگیری شود، در مورد ضرورت توسعه كسب و كارهای داخلی در كشور و انتقال سرورهای آنها، اضافه كرد: در این حوزه مركز ملی فضای مجازی باید تدبیری بیاندیشد. اما از سال نخست تاسیس شورایعالی فضای مجازی قرار بود برای ترغیب صاحبان خدمات و كسانی كه سرورهایشان را خارج از كشور میزبانی كردند، تعرفه های مناسبی تدوین شود تا آنها به داخل كشور ترغیب شوند. وی اظهار داشت: حتی فروش پهنای باند توسط عرضه كنندگان محتوا هم مطرح بود. یعنی دولت از آنها پهنای باند خریداری كند یا چون پهنای باند ایجاد می كنند، بخشی از سهم فروش پهنای باند به مشتركان را به كسانی كه محتوا تولید می كنند، بدهد. اگر این مدل با تعرفه مناسب و به نفع تولیدكننده محتوا اجرا می شد، می توانستیم شاهد باشیم كه سرویسی كه در داخل كشور به داخل عرضه می شود از مسیر اینترنت هدایت نشود. عضو حقیقی شورایعالی فضای مجازی با طرح این نكته كه چرا در زمان قطع اینترنت، نباید به یك سرویس داخلی از راه شبكه ملی اطلاعات دسترسی داشته باشیم، افزود: این كاستی بوده و حتما باید پیگیری شود. البته این مورد از راه ترغیب اتفاق می افتد و ابلاغ و بخشنامه برای آن كار ساز نیست. بلكه شخص باید فكر كند كه كیفیت سرویس اینجا مناسب تر است.
مطلب توسعه نرم افزار را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط در DevSoft
نظرات بینندگان DevSoft در مورد این مطلب